1. İş Hukuku - Ticari Uyuşmazlıklar & Tüketici Uyuşmazlıklarında Dava Şartı Olarak Arabuluculuk Nedir?
İş Uyuşmazlıkları: 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren işçi-işveren uyuşmazlıklarında dava açmak isteyen tarafın öncelikle arabuluculuk yoluna gitmesi gerekmektedir. Arabuluculuğa başvurulmadan dava açılması durumunda, dava, dava şartı yokluğundan reddedilecektir.
Ticari Uyuşmazlıklar: 01.01.2019 tarihinde yürürlüğe giren 7155 sayılı Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanunla 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa eklenen 5/A maddesi, ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkındaki uyuşmazlıklarda, dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olmasını dava şartı haline getirmiştir.
Tüketici Uyuşmazlıkları: Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a eklenen 73/A maddesi uyarınca tüketici mahkemelerinde görülen ve parasal sınır olarak 10.390 TL ve üzerindeki uyuşmazlıklar veya konusu para ile belirlenemeyen uyuşmazlıklar zorunlu arabuluculuk dava şartına tabi kılınmış ve dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması zorunlu bir dava şartı haline getirilmiştir.
2. Hangi Uyuşmazlıklar Dava Şartı Olarak Arabuluculuk Kapsamına Girer?
İş Uyuşmazlıkları: Bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi ve işveren alacağı ve tazminatı (kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, kötü niyet tazminatı, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, yıllık izin ücreti vb.) ile işe iade taleplerinde dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı olacaktır. Ancak iş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davaları ile bunlarla ilgili tespit ve itiraz durumları bu kapsamda değildir.
Ticari Uyuşmazlıklar: Ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkındaki uyuşmazlıklarda, dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olmasını dava şartı haline getirmiştir.
Tüketici Uyuşmazlıkları: Tüketici mahkemelerinde görülen ve parasal sınır olarak 10.390 TL ve üzerindeki uyuşmazlıklar veya konusu para ile belirlenemeyen uyuşmazlıklar zorunlu arabuluculuk dava şartına tabi kılınmış ve dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması zorunlu bir dava şartı haline getirilmiştir. Bununla birlikte,
-
Tüketici hakem heyetinin görevi kapsamında kalan uyuşmazlıklar (10.390 TL altında kalan uyuşmazlıklar),
-
Tüketici hakem heyeti kararlarına yapılan itirazlar,
-
İhtiyati tedbir kararlarının alınması,
-
Üretimin veya satışın durdurulması ve malın toplatılmasına ilişkin davalar,
-
Tüketici işlemi mahiyetinde olan ve taşınmazın aynından kaynaklanan uyuşmazlıklar
zorunlu arabuluculuk kapsamının dışında tutulmuştur.
3. Başvuru Nereye Yapılır, Arabulucu Nasıl Atanır, ve Taraflar İstedikleri Arabulucuyu Seçebilirler mi?
Dava şartı arabuluculukta başvuru için iki alternatif vardır:
1. Tarafların anlaşarak doğrudan özel kurulmuş arabuluculuk merkezlerine (örneğin: EGE ARABULUCULUK VE UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM MERKEZİ) başvurmaları ve listemizden diledikleri arabulucuyu seçmeleri mümkündür.
Merkezimize uyuşmazlığın tarafları olarak doğrudan birlikte başvuru yapmak için:
BAŞVURU FORMU İş Uyuşmazlıkları: Arabulucu Belirleme Tutanağı'nı indirmek için lütfen tıklayınız!!!
2. Diğer alternatif adliyelerde bulunan arabuluculuk bürolarına başvuru yapılmasıdır. Arabuluculuk bürosu olmayan yerlerde arabuluculuk bürosu sıfatıyla görevlendirilen sulh hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüğü tarafından işlemler gerçekleştirilir. Bu durumda taraflar birlikte başvuru yaparak bir arabulucu üzerinde anlaşmadıkları takdirde sistem otomatik olarak arabulucular siciline kayıtlı bir arabulucuyu atar.
ÖNEMLİ NOT: EĞER LİSTEMİZDEN DİLEDİĞİNİZ BİR ARABULUCUNUN GÖREVLENDİRİLMESİNİ İSTİYORSANIZ YUKARIDAKİ ARABULUCU BELİRLEME TUTANAĞINI DOLDURARAK DOĞRUDAN MERKEZİMİZE BAŞVURU YAPMANIZI TAVSİYE EDERİZ.
4. Dava Şartı Olarak Arabuluculukta Arabulucu Başvuruyu En Fazla Ne Kadar Süre İçerisinde Sonuçlandırır?
İŞ UYUŞMAZLIKLARINDA, Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren üç hafta içinde sonuçlandırır. Bu süre zorunlu hâllerde arabulucu tarafından en fazla bir hafta uzatılabilir.
TİCARİ UYUŞMAZLIKLARDA, Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren altı hafta içinde sonuçlandırır. Bu süre zorunlu hâllerde arabulucu tarafından en fazla iki hafta uzatılabilir.
5. Arabuluculuğa Başvuru Ücretli midir?
Arabuluculuk bürosuna başvuruda herhangi bir ücret alınmaz. Taraflar arabuluculuk görüşmelerinde anlaşamazlarsa 2 saatlik ücret Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanır. Anlaşma durumunda ücret, aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde ödenir. Ancak iş uyuşmazlıklarında uygulamada sıklıkla görüldüğü üzere, işveren tarafından da arabuluculuk ücretinin tamamı ödenebilir. Ücret, Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenir. Arabuluculuk Ücret Tarifesi, Arabuluculuk Daire Başkanlığının resmi web sitesinde yer almaktadır.
Asgari Ücret Tarifesi İçin lütfen Tıklayınız
6. Arabuluculuk Görüşmelerine Kimler Katılır?
Arabuluculuk görüşmelerine taraflar bizzat ya da varsa avukatları aracılığıyla katılabilirler. Tarafın vekili aracılığı ile görüşmelere katılmak istemesi durumunda vekaletnamede arabuluculukla ilgili özel bir yetki gerekir.
7. Karşı Taraf Görüşmelere Gelmezse Ne Olur?
İlk toplantıya mazeretsiz bir şekilde katılmayan taraf dava açıldığı taktirde, bu taraf dava sonucunda kısmen ya da tamamen haklı çıksa dahi yargılama giderlerinin tamamından sorumlu tutulur. Ayrıca, bu taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmez. Bu kuralın tek istisnası dava şartı tüketici uyuşmazlıklarıdır.
8. Anlaşma Sağlanamazsa Süreç Nasıl Devam Eder?
Arabuluculuk sürecinde taraflar anlaşma sağlayamazsa mahkemeye başvurarak dava açabilirler.
9. Arabuluculuk Ücretini Karşılayamayacak Durumda Olan Taraf Nereye Başvurmalıdır?
Arabuluculuk ücretini karşılamak için adli yardıma ihtiyaç duyan taraf arabuluculuk bürosunun bulunduğu yerdeki sulh hukuk hâkiminin kararıyla adli yardımdan yararlanabilecektir.